در تاریخ سینمای کشور عزیزمان ایران هر لحظه شاهد توقیف فیلم‌هایی بوده‌ایم که جریان و خط مهم حواشی سینمای کشور عزیزمان ایران به آن‌ها تخصیص داده شده است داشته هست
فیلم های مهمی که بعد از سال ها برطرف توقیف شدند
عبارات مهم : ایران
به گزارش هفته نامه چلچراغ، در تاریخ سینمای کشور عزیزمان ایران هر لحظه شاهد توقیف فیلم هایی بوده ایم که جریان و خط مهم حواشی سینمای کشور عزیزمان ایران به آن ها تخصیص داده شده است داشته هست. فیلم هایی که در شرایط و دوران ساخت خود اکران نشدند و بعد از این که از محاق توقیف بیرون آمدند، دچار کمبود مخاطب و عدم ارتباط تماشاگر روز با آن ها شدند. فیلم هایی که علی رغم تصورات، نه موجب ایجاد جریان خاص هولناکی در جامعه شدند و نه اذهان عمومی را تشویش کردند.
این نوع فیلم ها گرچه به عنوان تنها قربانیان تصمیمات مدیران سینمای کشور عزیزمان ایران دوران متفاوت از آن ها یاد می شود، ولی توقیفشان خسارت های بسیاری به سازندگانشان وارد کرده و حتی بعضی را به علت فشارهای ممیزی و توقیف تا مرز فوت هم پیش برده هست. به بهانه پخش فیلم «زادبوم» و «پریناز»، در ادامه نگاهی خواهیم داشت به فیلم های مهمی که بعد از سال ها، از توقیف بیرون آمدند، ولی دچار کمبود مخاطب، اختلافات درون گروهی و جبران خسارت های مالی و جانی بسیاری شدند.
ایران سرای من است
مدت توقیف: 18 سال
«ایران سرای من است» سال 1377 به وسیله پرویز کیمیاوی ساخته شد. این فیلم یکی از آخرین ساخته های سینمایی کیمیاوی در کشور عزیزمان ایران است که جهت آن جایزه خاص هیئت داوران دوره هفدهم فیلم فجر را دریافت کرد. «ایران سرای من است» به علت اختلافاتِ میان تهیه کننده و کارگردان، سال ها در محاق توقیف قرار گرفت. حتی کیمیاوی به علت اکران نشدن این فیلم، از سینما دل سرد شد و به پاریس مهاجرت کرد و به جز ساخت یک فیلم بعد «از کشور عزیزمان ایران سرای من است» دیگر در سینما فعالیت نکرد. «ایران سرای من است» سال گذشته بعد از سال ها در گروه هنر و تجربه به نمایش درآمد؛ ولی فیلم به علت تبلیغات محدودی که داشت، با استقبال مواجه نشد.
بعد از این اتفاق، پرویز کیمیاوی به شدت به نمایش «ایران سرای من است» در گروه هنر و تجربه اعتراض کرد. او حتی در گفت وگویی از مخالفت خود با اکران این فیلم سخن گفت و به این عنوان اشاره کرد که فیلم ادیت نهایی او را ندارد و درواقع فیلم کیمیاوی نیست. کیمیاوی حتی علت مهم تغییرات این فیلم را اختلافات او با مرحوم سرهنگی (تهیه کننده فیلم) و دخل و تصرف تهیه کننده در فیلم بدون اجازه کیمیاوی دانست. او بعد از اطلاع از اکران نسخه تغییریافته و اکران آن در گروه هنر و تجربه، تماس های فراوانی با علم الهدی گرفت تا جلوی پخش فیلم را بگیرد، ولی تلاش های او نتیجه ای نداشت.
سنتوری
مدت توقیف: 4 سال
فیلم‌های مهمی که بعد از سال‌ها برطرف توقیف شدند
هنوز هم از «سنتوری» به عنوان یکی از ناکام ترین فیلم های سینمای کشور عزیزمان ایران یاد می شود. به قول طیبه سیاوشی شاه عنایتی، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس و فراکسیون امید، توقیف فیلم «سنتوری» یک افتضاح به یادماندنی بود! «سنتوری» یکی از بااهمیت ترین فیلم های داریوش مهرجویی در دوران اوج فیلم سازی اش هست. فیلمی که در آن جسارت فیلم ساز اوج رفته و جهت نمایش واقعیت های جامعه، سکانس های تازه و بی بدیلی را خلق کرده هست. این فیلم یکی از بااهمیت ترین قربانیان تصمیم گیری های وزارت ارشاد دولت نهم بود که این تصمیم، تبعات مالی و روانی فراوانی را جهت سازندگان آن به همراه داشت. «سنتوری» قرار بود در تاریخ سوم مرداد ۱۳۸۶، درست یک سال بعد از وقت ساخت، اکران شود، ولی با بهانه های متفاوت ارشاد، اکران آن لغو شد.
پس از هفت ماه آینده اکران این فیلم هم چنان جهت سازندگانش در ابهام بود تا این که سی دی قاچاق آن با زیرنویس انگلیسی به بازار آمد و خسارت های مالی فراوانی را به پروژه وارد کرد. بعد از این اتفاق و کشمکش های فراوان و مشورت های سازندگان فیلم جهت اکران و پخش، فرامرز فرازمند، تهیه کننده «سنتوری»، بر اثر سکته قلبی از دنیا رفت و جالب این جاست که بعد از فوت او، مجوز پخش ویدیویی این فیلم در شبکه نمایش خانگی صادر شد.
فرامرز فرازمند یکی از آرزوهایش پخش قانونی «سنتوری» بود و حتی بهرام رادان، بازیگر این فیلم، در گفت وگو با برنامه هفت، غم فیلم «سنتوری» را علت مهم فوت فرامرز فرازمند (تهیه کننده این فیلم) دانسته بود. اکران نشدن «سنتوری» ولی روی فیلم سازی داریوش مهرجویی هم تاثیر گذاشت، چون او دیگر در سینما فیلمی به سبک و سیاق آثار ممتاز کارنامه اش همچون «سنتوری»، «لیلا» و «هامون» نساخت و به سراغ ساخت فیلم هایی خارج از استانداردهای آشنا شده است خود در سینما رفت.
خواب تلخ
مدت توقیف: 12 سال
در تاریخ سینمای کشور عزیزمان ایران هر لحظه شاهد توقیف فیلم‌هایی بوده‌ایم که جریان و خط مهم حواشی سینمای کشور عزیزمان ایران به آن‌ها تخصیص داده شده است داشته هست
«خواب تلخ» دومین فیلم بلند محسن امیریوسفی بعد از «آتشکار» هست. امیریوسفی جهت اکران این فیلم 12 سال منتظر ماند. او شاید تنها کارگردانی باشد که اغلب فیلم هایش با کلمه توقیف عجین شده است هست؛ از همان «آتشکار» که بعد از سه سال توقیف و با شرط سنی بالای ۱۶ سال اکران عمومی شد، تا «خواب تلخ» و فیلم آخرش «آشغال های دوست داشتنی». ولی «خواب تلخ» که از آن به عنوان یکی از متفاوت ترین آثار سینمای کشور عزیزمان ایران یاد می شود، با رویکردی طنزآمیز به شکاف مدرنیته و سنت در جامعه کشور عزیزمان ایران می پردازد. فیلم با وجود 12 سال محرومیت از اکران و محدودیت در سینماهای نمایش دهنده، ولی یکی از آثار موفق و پرمخاطب گروه هنر و تجربه در سال 94 بود.
جالب است که یکی از علت های توقیف و کنار گذاشتن این فیلم که ابتدا قرار بود در بیست ودومین دوره جشنواره فیلم فجر نمایش داده شود، ضعیف دانستن ساختار و محتوای آن بود! این عنوان جهت خود امیریوسفی هم عجیب بود که چگونه فیلمی با عنوان متفاوت و غیرمتعارف در سینمای کشور عزیزمان ایران می تواند ضعیف و غیرقابل نمایش باشد!
پس از این اتفاق حتی کار به جایی رسید که به امیریوسفی پیشنهاد دادند «خواب تلخ» آرشیو شود! ولی بد نیست بدانید که امیریوسفی در فواصل زمانی صبوری جهت اکران این فیلم و ابهام در نمایش آن، زمانی که درگیر ساخت فیلم آخرش «آشغال های دوست داشتنی» و فشارهای ناشی از ساخت آن به علت ممیزی ها بود، تا مرز سکته مغزی هم پیش رفت. او فیلمنامه این فیلم را 16 بار بازنویسی کرد، ولی درنهایت فیلم نه اکران شد و نه توانست در جشنواره ای شرکت کند.
عصبانی نیستم
مدت توقیف: هم چنان بلاتکلیف
حاشیه سال های اخیر هست. این فیلم جهت نخستین بار در سی ودومین جشنواره فیلم فجر، به نمایش درآمد و درنهایت به علت بعضی حواشی ازجمله مخالفت اصول گرایان با محتوای فیلم، با این که در بسیاری از رشته ها کاندیدا شده است بود، ولی به علت ملاحظه کاری داوران فجر هیچ جایزه ای به آن تعلق نگرفت. زمانی که فیلم در جشنواره ناکام ماند، صحبتی از توقیف آن در میان نبود. صحبت هایی به میان آمد که فیلم با سانسور و ممیزی می تواند اکران شود، ولی خبری از توقیف آن نبود. حتی قرارداد پخش فیلم در شهریور سال ۹۳ در گروه سینما آفریقا ثبت شد، ولی به یک باره به علت مخالفت مجلس و با ارسال نامه ای به وزارت ارشاد اکران «عصبانی نیستم» تا مدت ها لغو شد. اوضاع اکران «عصبانی نیستم» طی این سال ها هم چنان در ابهام قرار داشت، تا این که نسخه بازبینی فیلم به صورت قاچاق در بازار منتشر شد و آینده آن را از این رو به آن رو کرد. بعد از این اتفاق، «عصبانی نیستم» شرایطی مشابه با «سنتوری» پیدا کرد؛ از یک طرف رضا درمیشیان به هر دری می زد که فیلم اکران عمومی شود و از طرف دیگر، فیلمی که هنوز به نمایش عمومی درنیامده بود، دی وی دی اش در میان بساط دستفروش ها قرار گرفته بود و مردم به آسانی می توانستند آن را تهیه کنند و ببینند.
«عصبانی نیستم» چندی پیش با شروع فعالیت دولت دوازدهم، در جریان بررسی سیستم نظارت و ارزش یابی شرکت سینمایی قرار داده شد و با این که ابراهیم داروغه زاده اعلام کرد که فیلم مسئله آن چنانی جهت اکران ندارد، ولی هنوز هم خبری از اکران آن نیست.
زادبوم
مدت توقیف: 12 سال
«زادبوم» یکی از بااهمیت ترین آثار توقیفی سال های اخیر هست؛ فیلمی ساخته ابوالحسن داوودی که سال ٨٧ در جشنواره فجر نمایش داده شد و جوایز مهمی دریافت کرد، ولی بعد به دلایلی به بایگانی سپرده شد.
این فيلم روايت گر زندگی كنونی سه نسل از يک خانواده ايرانی است كه در سه كشور متفاوت زندگی می کنند و هرکدام با مشكلی روبه رو هستند. در فيلم ارجاعاتی به چشم می خورد كه در نگاه اول ممکن است مخاطب را به سمت سياسی بودن نگاه فیلم ساز هدایت کند، ولی فیلم ساز در بستر مهم فيلمش تاکید دارد که تنها به انگيزه و دغدغه بحران فرار مغزها در كشور پرداخته است.
هیچ گاه به طور دقیق اعلام نشد که آیا این فیلم این همه سال اجازه نمایش نداشته هست؛ ولی آن چه بعضی از مسئولان وقت وزارت ارشاد اعلام کردند، نمادین بودن فیلم و امکان ارجاعات فیلم ساز به پرسشها سیاسی بود.
فیلم در دولت نهم ۱۷ مورد اصلاحیه خورد. بعد از آن، با روی کار آمدن دولت دهم، معاونت سینمایی وزارت ارشاد تلاش کرد تا مسئله «زادبوم» را با اصلاح حل وفصل کند، ولی بازهم فیلم اکران نشد، تا این که در دولت تازه امکان نمایش پیدا کرد. «زادبوم» اخیرا در سینماهای محدود به علت تحریم حوزه هنری به نمایش درآمده هست، ولی نه آن چنان باقوت. فیلم محصول زمانه ای است که مهاجرت یکی از بااهمیت ترین دغدغه های جامعه بوده و شاید این دغدغه در دوره کنونی جهت مخاطب کمی کهنه و تاریخ مصرف گذشته باشد.
پریناز
مدت توقیف: 7 سال
«پریناز» دومین فیلم بهرام بهرامیان بعد از فیلم «آل» هست. او در این فیلم به سراغ زندگی یک زنِ بسیار مومن و مذهبی رفته که زمینه های وسواس فکری دارد و این اختلالات شخصیتی پرسشها زیادی جهت اطرافیانش ایجاد می کند. هرچند که در آخر فیلم تمامی ایرادهای او برطرف می شود، ولی مدیران شرکت سینمایی دولت دهم اعتقاد بودند که یک زن چادری به هیچ وجه نباید دارای عیب و ایرادهای اخلاقی و اختلالات روانی و شخصیتی باشد و این عنوان را علت مهم توقیف آن دانسته بودند.
محمد نجیبی، تهیه کننده این فیلم که در این سال ها هم چنان پی گیر اکران آن بوده، بعد از انتخابات دوازدهم و عوض کردن ساختارهای شرکت سینمایی و روی کار آمدن مدیران جدید، مجددا جهت دریافت پروانه نمایش «پریناز» اقدام کرد. این بار بدون هیچ گونه مشکل، پروانه نمایش آن صادر شد و این فیلم بنا به تصمیمات شرکت سینمایی و در جریان سامان دهی به فیلم های توقیفی در گروه هنر و تجربه با اکران محدود و تبلیغات بسیار پایین آن هم با شرط سنی بالای 16 سال اکران شد.
«پریناز» ازجمله فیلم های پربازیگر سینمای کشور عزیزمان ایران است که بسیاری از کسانی که فیلم را دیده اند، بازی پرقدرت و تاثیرگذار فاطمه معتمدآریا را نقطه قوت آن می دانند.
نسخه اکران شده است ولی همان طور که بسیاری از مخاطبان بعد از تماشای آن متوجه شده است اند، دچار یک سری ممیزی ها شده است هست. یکی از ممیزی ها به شخصیت پردازی یکی از کاراکترهای مهم فیلم به نام داوود دیوانه با بازی مصطفی زمانی برمی گردد. این در حالی است که تهیه کننده فیلم یکی از دلایل جذب مخاطبان به این فیلم را جدا از داستان غیرمتعارف و بازی متفاوت فاطمه معتمدآریا، ایفای نقش مصطفی زمانی می دانست. ولی حالا این نقش دچار جرح و تعدیل شده است و بخش های نهایی فیلم که به این شخصیت باید زیاد تخصیص داده شده است داده شود، جهت مخاطب ابهام برانگیز شده است است.
فیلم‌های مهمی که بعد از سال‌ها برطرف توقیف شدند
واژه های کلیدی: ایران | نمایش | سنتوری | سینمای | سینمایی | تهیه کننده | اکران عمومی | اخبار فرهنگی و هنری
دانلود فایل ها
توجه: ممکن است تمام لینک های دانلود به دستور مقام قضایی حذف شده باشد...
